ZASADY WEJŚCIA I REALIZACJI DZIAŁANIA ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNEGO
Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 jest w dużej części kontynuacją dotychczasowego działania: Program rolnośrodowiskowy PROW 2007-2013. Ogólne zasady wdrażania działania są określone w prawodawstwie Unii Europejskiej, a na poziomie krajowym określono szczegółowe warunki jego realizacji. Podstawą do wdrażania tego działania jest ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. poz. 349). W oparciu o ww. ustawę wdrożono przepisy szczegółowe dotyczące działania m.in. obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2015 r. z późniejszymi zmianami w sprawie
szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. poz. 415).
Działanie stwarza szeroki wachlarz możliwości wyboru spośród 7 pakietów podzielonych na następujące warianty:
▪ Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone; stawka płatności 486 zł/ha,
▪ Pakiet 2. Ochrona gleb i wód:
✓ Wariant 2.1. Międzyplony, stawka płatności 650 zł/ha,
✓ Wariant 2.2. Pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyżej 20%; stawka płatności 450 zł/ha,
▪ Pakiet 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych; stawka płatności 1964 zł/ha,
▪ Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000:
✓ Wariant 4.1. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, stawka płatności 1276 zł/ha,
✓ Wariant 4.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla, stawka płatności 1043 zł/ha,
✓ Wariant 4.3. Murawy, stawka płatności 1300 zł/ha,
✓ Wariant 4.4. Półnaturalne łąki wilgotne, stawka płatności 911 zł/ha,
✓ Wariant 4.5. Półnaturalne łąki świeże, stawka płatności 1083 zł/ha,
✓ Wariant 4.6.1. Torfowiska – wymogi obowiązkowe, stawka płatności 600 zł/ha,
✓ Wariant 4.6.2. Torfowiska – wymogi obowiązkowe i uzupełniające, stawka płatności 1206 zł/ha,
✓ Wariant 4.7. Ekstensywne użytkowanie na obszarach specjalnej ochrony
ptaków (OSO), stawka płatności 600 zł/ha,
✓ Wariant 4.8. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: rycyka, kszyka, krwawodzioba
lub czajki, stawka płatności 890 zł/ha,
✓ Wariant 4.9. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: wodniczki, stawka płatności 1199 zł/ha,
✓ Wariant 4.10. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: dubelta lub kulika wielkiego, stawka płatności 1070 zł/ha,
✓ Wariant 4.11. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: derkacza; stawka płatności 642 zł/ha,
▪ Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000:
✓ Wariant 5.1. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, stawka płatności 1276 zł/ha,
✓ Wariant 5.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla, stawka płatności 1043 zł/ha,
✓ Wariant 5.3. Murawy, stawka płatności 1300 zł/ha,
✓ Wariant 5.4. Półnaturalne łąki wilgotne, stawka płatności 911 zł/ha,
✓ Wariant 5.5. Półnaturalne łąki świeże, stawka płatności 1083 zł/ha,
✓ Wariant 5.6.1. Torfowiska – wymogi obowiązkowe, stawka płatności 600 zł/ha,
✓ Wariant 5.6.2. Torfowiska – wymogi obowiązkowe i uzupełniające; stawka płatności 1206 zł/ha,
▪ Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie:
✓ Wariant 6.1. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w
rolnictwie – w przypadku uprawy, stawka płatności 750 zł/ha,
✓ Wariant 6.2. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w
rolnictwie – w przypadku wytwarzania nasion lub materiału siewnego; stawka płatności 1000 zł/ha
▪ Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie:
✓ Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych ras bydła, 1600 zł/szt.,
✓ Wariant 7.2. Zachowanie lokalnych ras koni, 1900 zł/szt. – konie małopolskie i konie wielkopolskie, pozostałe rasy koni 1700 zł/szt.,
✓ Wariant 7.3. Zachowanie lokalnych ras owiec, 360 zł/szt.,
✓ Wariant 7.4. Zachowanie lokalnych ras świń, 1140 zł/szt.,
✓ Wariant 7.5. Zachowanie lokalnych ras kóz, 580 zł/szt.
Beneficjentem działania może być rolnik albo zarządca gruntów albo grupa rolników
albo grupa rolników lub zarządców. Beneficjent nie musi spełniać definicji rolnika
aktywnego zawodowo.
Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego
zobowiązania, rolnikom, którzy podjęli zobowiązania przed dniem 15 marca 2021 r. i
dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w
zakresie danego pakietu lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje
utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
Rolnikom, którzy podejmą zobowiązanie rolno-środowiskowo-
klimatyczne po dniu 14 marca 2021 r. w przypadku Pakietu 2. Ochrona gleb i wód,
Pakietu 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych,
Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie i Pakietu 7.
Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie, płatności w
ramach działania będą przyznawane corocznie, przez okres 2-letniego zobowiązania.
W ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego płatności podlegają
degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności:
▪ 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
▪ 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
▪ 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Wyjątkiem od tej reguły są powierzchnie zgłaszane do płatności w ramach Pakietu 3.
Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych (gdzie nie ma
ograniczenia powierzchni) oraz Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów
genetycznych roślin w rolnictwie (gdzie jest wprowadzony limit powierzchni do 5 ha
do odmian regionalnych i amatorskich wpisanych do krajowego rejestru lub do łącznej
powierzchni uprawy rośliny danego gatunku wymienionego w ust. 4 załącznika nr 4 do
rozporządzenia).
Powyższej dywersyfikacji nie stosuje się również dla powierzchni zadeklarowanych w
Pakiecie 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000
położonych w granicach Parków Narodowych.
W przypadku Pakietu 2. Ochrona gleb i wód, Wariant 2.1 Międzyplony, realizowanego
na gruntach rolnych położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną, płatność
rolno-środowiskowo-klimatyczna w części przysługującej za realizację tego pakietu na
tych gruntach jest przyznawana do powierzchni nie większej niż 70% powierzchni tych
gruntów.
W zakresie Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie płatność przysługuje do maksymalnej liczby zwierząt w jednym stadzie tj.:
▪ krów: 100 sztuk,
▪ loch tej samej rasy:
✓ 70 loch stada podstawowego świń rasy puławskiej,
✓ 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej,
✓ 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej pstrej.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna przysługuje rolnikowi lub zarządcy, jeżeli:
- został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie
ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków
o przyznanie płatności, który może być wykorzystywany do ubiegania się o
przyznanie tej płatności,
- realizuje 5-letnie lub 2-letnie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne,
- spełnia warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w
ramach określonych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu
rolno-środowiskowo-klimatycznym.
Rolnik lub zarządca realizujący zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne musi
przestrzegać niżej wymienionych wymogów:
▪ posiada plan działalności rolnośrodowiskowej, który sporządza się przed upływem
25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności
bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów
wsparcia bezpośredniego, przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego lub eksperta
przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez ARiMR,
▪ nie może przekształcać występujących w gospodarstwie rolnym trwałych
użytków zielonych,
▪ zachowuje występujące w gospodarstwie rolnym elementy krajobrazu rolniczego
nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje przyrody, określone w planie działalności
rolnośrodowiskowej,
▪ prowadzi na formularzu udostępnionym przez ARiMR, rejestr działalności
rolnośrodowiskowej zawierający wykaz:
- działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania
zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin,
- wypasów zwierząt – w przypadku prowadzenia wypasu,
▪ posiada dokumentację przyrodniczą stanowiącą szczegółową charakterystykę
danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzoną przez
eksperta przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez ARiMR, w roku
poprzedzającym rok rozpoczęcia lub w roku rozpoczęcia lub w II roku realizacji
danego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w przypadku realizacji
Pakietu 4 i 5, z wyłączeniem wariantu 4.7,
▪ przestrzega innych wymogów określonych dla danego pakietu lub wariantu.
Szczegółowe wymogi dotyczące realizacji poszczególnych pakietów i wariantów zawarte są w obowiązującym rozporządzeniu a wysokość stawek płatności dla poszczególnych pakietów i ich wariantów jest określona w załączniku nr 6 do rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego.
Wniosek o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej składa się w formie elektronicznej za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus dostępnej poprzez stronę internetową Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa www.arimr.gov.pl w terminie składania wniosków o płatności bezpośrednie roku, w którym rolnik lub zarządca podjął zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne. Ponadto rolnik lub zarządca składa do kierownika biura powiatowego ARiMR do dnia 15 lipca roku, w którym podjął zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, kopie stron planu działalności rolnośrodowiskowej, które zawierają dane osobowe oraz wykaz działek rolnych objętych zobowiązaniem w ramach pakietów i wariantów w poszczególnych latach. Kopie stron, na których są zawarte informacje muszą być podpisane przez doradcę rolnośrodowiskowego, przy udziale którego został sporządzony plan.
Decyzje w sprawie przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej ARiMR wydaje do dnia 1 marca roku następującego po roku złożenia wniosku.
Oprac. Beata Pisulak, PZDR Przemyśl,
w oparciu o informacje zawarte na stronie internetowej www.arimr.gov.pl oraz www.minrol.gov.pl