Dzięki nim nasz dom może mniej negatywnie oddziaływać na środowisko, a to z kolei sprawi, że życie w okolicy będzie przyjemniejsze i zdrowsze. Ze smogiem, zwłaszcza zimą, borykamy się w naszym kraju od wielu lat. Niektóre systemy, jak np. instalacje fotowoltaiczne, pozwalają dodatkowo zarabiać, ponieważ nadwyżki zgromadzonej, niewykorzystanej energii można odsprzedać. Zapewniają stały jednostkowy koszt energii.
„Energia dla wsi”
Celem nowego priorytetowego programu „Energia dla wsi”, który został uruchomiony w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 25 stycznia br., jest zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) na terenie gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. Budżet pierwszego naboru wynosi 100 mln zł.
Z dofinansowania w ramach programu „Energia dla wsi” będą mogły skorzystać istniejące spółdzielnie energetyczne lub ich członkowie będący przedsiębiorcami, a także powstające spółdzielnie energetyczne oraz rolnicy – osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne (które w ramach działalności rolniczej, prowadzonej przez okres co najmniej 12 miesięcy prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, położone w ramach zabudowy zagrodowej w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych lub dział specjalny produkcji rolnej).
W przypadku osoby fizycznej, gdy instalacja OZE będzie służyła prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii z odnawialnych źródeł energii, beneficjentem programu będzie mógł być rolnik z zarejestrowaną daną działalnością.
Przewidziano udzielanie wsparcia finansowego dla: instalacji fotowoltaicznych lub turbin wiatrowych, biogazowni i elektrowni wodnych oraz magazynów energii zintegrowanych z tymi źródłami. Pożyczka będzie mogła sięgnąć do 100 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięć (maks. do 25 mln zł), a dotacja nawet do 65 proc. kosztów kwalifikowanych (maks. do 20 mln zł). Inwestycje nie mogą być rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Przez „rozpoczęcie inwestycji” należy rozumieć podjęcie robót budowlanych lub złożenie pierwszego prawnie wiążącego zobowiązania do zamówienia urządzeń lub jakiegokolwiek zobowiązania, które czynić będzie realizację inwestycji nieodwracalną.
Nabór wniosków w ramach programu „Energia dla wsi” ma się odbywać, w trybie ciągłym od 25 stycznia do 15 grudnia 2023 r. lub do wyczerpania przewidzianej puli środków. Wnioski o pożyczki i dotacje będzie można składać tylko w wersji elektronicznej poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie.
Rolnik, który skorzysta z programu, będzie mógł dofinansować:
Istniejąca spółdzielnia energetyczna, jej członek lub powstająca spółdzielnia energetyczna, którzy skorzystają z programu, będą mogli dofinansować:
Jeśli skorzystasz z programu i przeznaczysz uzyskane wsparcie na instalacje fotowoltaiczne i instalacje wiatrowe – pożyczka może sięgnąć do 100% kosztów kwalifikowanych.
Jeśli skorzystasz z programu i przeznaczysz uzyskane wsparcie na elektrownie wodne i biogazownie, dotacja może sięgnąć do 45% kosztów kwalifikowanych i/lub pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych.
Jeśli skorzystasz z programu i przeznaczysz uzyskane wsparcie na magazyn energii, dotacja może sięgnąć do 20% kosztów kwalifikowanych.
„Czyste powietrze”
Program „Czyste Powietrze” 2023 wystartował 3 stycznia 2023 r. i skierowany jest do mieszkańców domów jednorodzinnych (nie dotyczy budynków dopiero budowanych). O dofinansowanie może się starać:
Osoby z powyższej listy muszą także spełniać kryterium dochodowe. Jest ono różne dla każdego z poziomów dofinansowania – im niższe dochody, tym wyższą kwotę można uzyskać.
Osoby mające domy w budowie mogą z kolei skorzystać z programu „Moje ciepło”. Dla właścicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych odpowiednim programem dopłat jest „Ciepłe mieszkanie”.
W zależności od dochodów w „Czystym Powietrzu” można starać się o różne poziomy dofinansowania. Poniżej omawiamy szczegółowo każdy z nich. Warto też pamiętać, że na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dostępny jest wygodny kalkulator dotacji, który ułatwi ustalenie, o jaką kwotę można się starać.
Podstawowy poziom dofinansowania pozwala uzyskać do 66 tys. zł. Z tego poziomu mogą skorzystać osoby, których dochód roczny nie przekracza 135 tys. zł. Wsparcie udzielane jest w formie dotacji. Dostępne są trzy opcje dofinansowania.
Podwyższony poziom dofinansowania daje szansę uzyskania nawet 99 tys. zł. Z tego poziomu skorzystają osoby, w przypadku których przeciętny miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym nie przekracza 1894 zł (gospodarstwo wieloosobowe) lub 2651 zł (jednoosobowe). Wsparcia udziela się w formie dotacji. Przewidziano trzy opcje dofinansowania.
Przy każdej z powyższych opcji można też otrzymać dodatkowo 1200 zł na audyt energetyczny.
Najwyższy poziom dofinansowania to szansa na nawet 135 tys. zł dofinansowania. Przewidziano go dla osób, które osiągają przeciętny miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym nie większy niż 1090 zł (gospodarstwo wieloosobowe) lub 1526 zł (jednoosobowe). O ten poziom dofinansowania mogą się ubiegać także osoby posiadające ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, okresowego lub rodzinnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego. Prawo to musi być potwierdzone zaświadczeniem od wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
W „Czystym Powietrzu” na ogół najpierw należy na własny koszt wykonać prace objęte dofinansowaniem, a dopiero później otrzymuje się zwrot środków. W najnowszej edycji programu można jednak starać się o dotację z prefinansowaniem, dzięki której można otrzymać część pieniędzy przed rozpoczęciem prac. Osoba, która uzyska taką dotację, ma 18 miesięcy od dnia złożenia wniosku na realizację przedsięwzięcia.
Prefinansowanie obejmuje wypłatę:
a) zaliczki – maksymalnie do wysokości 50 proc. przyznanej dotacji przypadającej na dany zakres przedsięwzięcia zawarty w danej umowie Beneficjenta z wykonawcą, przy czym suma wszystkich wypłaconych zaliczek nie może przekroczyć 50 proc. maksymalnej kwoty dotacji na realizację przedsięwzięcia wynikającej z wniosku o dofinansowanie,
b) pozostałej części dofinansowania przypadającego na dany zakres przedsięwzięcia zawarty w danej umowie/umowach Beneficjenta z wykonawcą, po zrealizowaniu zakresu tej umowy i złożeniu przez Beneficjenta wniosku.
„Stop smog”
Dofinansowanie w ramach Stop Smog jest dedykowane jednostkom samorządu terytorialnego. Z programu mogą skorzystać zwłaszcza gminy. Później jednak gmina może przeznaczyć otrzymane środki między innymi na modernizację budynków jednorodzinnych.
Grupą docelową Stop Smog są gminy znajdujące się w miejscu obowiązywania ustawy antysmogowej. Gmina powinna przekazywać środki ludziom, którzy są objęci tzw. ubóstwem energetycznym. Oznacza to, że dopłaty do instalacji fotowoltaicznych trafiają do ludzi, których nie stać na modernizację budynku. Przez Stop Smog uzyskuje się środki nie tylko na instalację fotowoltaiczną, ale też pompy ciepła, podłączenie do sieci gazowniczej i ciepłowniczej oraz termomodernizację.
Oprac. na podstawie lit.: Dominika Banaś
źródło: gov.pl